Nie daj się zwieść mitom o kawie! Poznaj fakty

Kawa to jeden z najpopularniejszych napojów na świecie, którego głównym składnikiem aktywnym jest kofeina. Większość osób nie wyobraża sobie zacząć poranka bez filiżanki tego naparu. Istnieje nawet powiedzenie „Zanim coś zrobisz, zrób kawę!”.  Czy zastanawialiście się w jaki sposób kawa i zawarta w niej kofeina wpływa na nasz organizm i co cennego możemy zyskać pijąc ją? W końcu nie bez powodu nazywana jest ,,czarnym złotem”.  Poznajcie kilka faktów i mitów, które krążą na jej temat. 

Wiele osób zastanawia się, czy picie kawy jest korzystne dla zdrowia. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności uznaje ją za dopuszczalny element zbilansowanej diety, pod warunkiem, że pijemy ją w ilościach umiarkowanych, czyli maksymalnie 3-5 filiżanek dziennie. Kawa nie wpływa negatywnie na zdrowie. Kofeina jest naturalnym stymulantem, który wpływa na nasz układ nerwowy. Jej głównym zadaniem jest blokowanie adenozyny, czyli neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za uczucie zmęczenia w organizmie. Adenozyna gromadzi się w nim w ciągu dnia, a jej poziom spada po spożyciu kofeiny. Dzięki temu czujemy się bardziej skoncentrowani i mniej zmęczeni. Pomaga również zwiększać przepływ krwi w mózgu, a co za tym idzie poprawia pamięć i funkcje poznawcze.  

Jednym z najczęściej powtarzanych mitów jest to, że kofeina działa tylko przez chwilę. W rzeczywistości jej obecność w organizmie może trwać od 3 do nawet 7 godzin, w zależności od osoby. Metabolizm kofeiny jest uzależniony od wieku, stylu życia, stanu zdrowia oraz tempa przemiany materii. Młodsze osoby zazwyczaj metabolizują ją szybciej, podczas gdy różne czynniki, takie jak palenie, stosowanie leków czy zaburzenia hormonalne, mogą spowalniać ten proces. Pijąc małą filiżankę kawy o godzinie 15:00, kofeina może pozostawać aktywna w organizmie aż do wieczora.  Udowodniono również, że może poprawiać wyniki osób uprawiających sporty wytrzymałościowe m.in wioślarzy, pływaków rowerzystów i biegaczy. Eksperci twierdzą, że wydajność po spożyciu kofeiny wzrasta przy wysiłku fizycznym trwającym powyżej 5 minut, wtedy też w mniejszym stopniu odczuwamy ból mięśni. Sugestią jest, aby pić kawę przynajmniej na godzinę przed wysiłkiem, według zaleceń powinno to być 5 mg na 1 kg masy ciała. 

Kolejnym mitem o kawie jest stwierdzenie, że odwadnia organizm. Jest to nieprawdą, ponieważ w 95% składa się z wody, co przyczynia się do nawodnienia. Umiarkowane spożycie kawy, o którym wspomniano wyżej, nie prowadzi do istotnej utraty płynów. Wiele opinii na temat odwadniających właściwości kawy nie znajduje potwierdzenia w badaniach naukowych. Nie zaobserwowano znaczących różnic w wpływie kofeiny a nawet, dowiedziono, że sprzyja zachowaniu właściwego poziomu płynów. Mity o kawie, w tym przekonanie, że odwadnia, mogą wynikać z działania kofeiny, która ma właściwości moczopędne. Rzeczywiście jest prawdą, ponieważ kofeina może zwiększać częstotliwość oddawania moczu, jednak efekt ten jest krótkotrwały i nie ma znaczącego wpływu na ogólny stan nawodnienia organizmu. 

Również z wyżej wymienionego powodu powstał mit, że kawa wypłukuje z organizmu składniki mineralne takie jak magnez. Spożycie kawy w ilościach umiarkowanych nie prowadzi do odwodnienia i nie narusza równowagi elektrolitowej. Co więcej, kawa sama w sobie jest źródłem magnezu, ponieważ zawiera 8 mg tego składnika w 100 ml napoju. 

Czy kawa podnosi ciśnienie? Zaskoczeniem dla wielu będzie odpowiedź, że wręcz przeciwnie, ponieważ kawa może pełnić funkcję ochronną w profilaktyce schorzeń, wspierając zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Największe korzyści obserwuje się w przypadku choroby niedokrwiennej serca. Badania przeprowadzone w 2014 roku wykazały, że spożywanie trzech filiżanek kawy dziennie może obniżyć ryzyko umieralności z powodu chorób serca nawet o 20%.  PTNT zwraca uwagę, że dostępne dowody z badań, głównie obserwacyjnych, nie potwierdzają wyższego ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego ani też wyższych wartości ciśnienia u osób regularnie spożywających kawę. W rzeczywistości istnieją dowody naukowe, które sugerują, że kawa może zapobiegać nadciśnieniu, zwłaszcza u kobiet, spożywających około czterech filiżanek dziennie. Picie kawy nie nasila również ryzyka wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak choroba wieńcowa.  

Mimo, że kawa jest najbardziej popularnym źródłem kofeiny, nie jest jedynym, który ją zawiera. Kofeinę można znaleźć również w herbacie czarnej, zielonej i oolong, która, w zależności od metody parzenia, może dostarczać ilości kofeiny porównywalne do tych w kawie. Obecna jest także w kakao i ciemnej, gorzkiej czekoladzie, ponieważ naturalnie występuje w ziarnach kakaowca. Napoje energetyczne i napoje gazowane takie jak cola również zawierają znaczną ilość kofeiny, Ponadto, kofeina jest składnikiem wielu leków przeciwbólowych, w tym tych stosowanych w leczeniu migren, oraz suplementów diety mających na celu poprawę koncentracji, czy zwiększenie wydolności. Warto zatem zwrócić uwagę na te alternatywne źródła kofeiny, ponieważ ich spożycie w ciągu dnia może wpływać na nasz poziom energii oraz jakość snu. 

Spożywanie kawy w ciąży to temat, który budzi wiele pytań i kontrowersji. Przyszłe mamy często mają dylemat, czy mogą pozwolić sobie na filiżankę ulubionego napoju bez szkody dla zdrowia swojego dziecka. W rzeczywistości, kawa w ciąży nie jest całkowicie zabroniona, jednak kluczowe jest odpowiednie ograniczenie kofeiny. Jak już wiadomo znajduje się ona nie tylko w kawie, przez co łatwo jest przekroczyć dopuszczalny limit, który dla kobiet w ciąży wynosi 200 mg dziennie. Najważniejszy jest zdrowy rozsądek oraz wybór lżejszych alternatyw, które pozwolą cieszyć się smakiem kawy bez niepokoju. 

Można stwierdzić, że czarna kawa jest ,,fit”, ponieważ nie zawiera znaczących ilości lipidów, węglowodanów czy białek.  Jej wartość energetyczna to zaledwie 1-2 kcal na 100 ml.  Warto jednak zwrócić uwagę z jakich dodatków do kawy korzystamy, bo dodając mleko, śmietankę czy cukier, może stać się już prawdziwą kaloryczną pułapką. 

Podsumowując warto wspomnieć, że odrzucając popularne mity dotyczące kawy, możemy świadomie zadecydować, jak włączyć ją do naszego życia i dostosować jej spożycie do naszych potrzeb. Ważne jest zachowanie umiaru oraz przede wszystkim słuchanie swojego organizmu.